เมล็ดพันธุ์ หัวไชเท้า 80 เมล็ด
หัวไชเท้า (ชื่อวิทยาศาสตร์: Raphanus sativus var. longipinnatus) เป็นพืชรากชนิดหนึ่ง อยู่ในวงศ์ผักกาด (Brassicaceae) ส่วนที่นิยมรับประทานคือ รากสะสมอาหารที่มีลักษณะอวบอ้วน ทรงกระบอกยาว สีขาว แต่ก็มีบางสายพันธุ์ที่มีหัวสีแดง ชมพู ม่วง หรือดำ ลักษณะทั่วไปเป็นพืชล้มลุก มีลำต้นสั้นอยู่เหนือดิน ใบเป็นใบประกอบแบบขนนก มีขนอ่อน ดอกออกเป็นช่อ มีดอกย่อยสีขาวหรือม่วง หัวใต้ดินเป็นส่วนสะสมอาหาร มีเนื้อสีขาว กรอบ และมีรสชาติเผ็ดซ่าเล็กน้อยถึงเผ็ดร้อน ขึ้นอยู่กับสายพันธุ์และอายุ อาจมีชื่อเรียกอื่น ๆ ตามท้องถิ่น เช่น ไชเท้า หัวผักกาดขาว
คุณสมบัติ
- ลักษณะภายนอก หัวมีรูปร่างทรงกระบอกยาว สีขาว ผิวเรียบ
- รสชาติเผ็ดซ่า มีรสชาติเผ็ดซ่าเล็กน้อยถึงเผ็ดร้อน
- เนื้อสัมผัส เนื้อกรอบ ฉ่ำน้ำ
- คุณค่าทางโภชนาการ มีวิตามินและแร่ธาตุหลายชนิด เช่น วิตามินซี โพแทสเซียม โฟเลต แคลเซียม และใยอาหาร รวมถึงสารต้านอนุมูลอิสระ
- ย่อยง่าย เป็นผักที่ย่อยง่าย
ประโยชน์ของหัวไชเท้า
- บริโภคเป็นอาหาร นิยมรับประทานสดในสลัด ยำ หรือเป็นเครื่องเคียง นำไปประกอบอาหารได้หลากหลาย เช่น ต้มซุป ผัด ดอง
- เป็นแหล่งวิตามินซี ช่วยเสริมสร้างระบบภูมิคุ้มกัน
- มีโพแทสเซียม ช่วยควบคุมความดันโลหิต
- ใยอาหารสูง ช่วยในระบบขับถ่าย ป้องกันอาการท้องผูก
- สารต้านอนุมูลอิสระ ช่วยปกป้องเซลล์ในร่างกายจากความเสียหาย
- มีฤทธิ์ขับลม ช่วยบรรเทาอาการท้องอืด ท้องเฟ้อ (ตามตำรายาพื้นบ้าน)
- ช่วยขับเสมหะ
- ตามตำรายาพื้นบ้าน
วิธีการปลูก
-
การเตรียมดิน
- เลือกพื้นที่ปลูกที่ดินร่วน โปร่ง ระบายน้ำได้ดี ไม่มีก้อนหินหรือเศษวัสดุแข็ง เพราะจะทำให้หัวไชเท้าเจริญเติบโตผิดรูป
- ไถพรวนดินให้ลึกประมาณ 20-30 เซนติเมตร ตากดินไว้ 3-5 วัน
- ปรับปรุงดินด้วยปุ๋ยคอกหรือปุ๋ยหมักที่สลายตัวดีแล้ว อัตรา 1-2 ตันต่อไร่ แล้วไถกลบ
-
การเพาะเมล็ด
- หัวไชเท้านิยมปลูกด้วยการเพาะเมล็ดโดยตรงลงแปลง
- หว่านเมล็ดเป็นแถว โดยมีระยะห่างระหว่างแถวประมาณ 20-30 เซนติเมตร และระยะห่างระหว่างต้นประมาณ 10-15 เซนติเมตร
- หยอดเมล็ดประมาณ 2-3 เมล็ดต่อหลุม กลบเมล็ดด้วยดินบาง ๆ ประมาณ 1-2 เซนติเมตร
- รดน้ำให้ชุ่มด้วยฝักบัวละเอียด
-
การดูแลรักษา
- การให้น้ำ: รดน้ำอย่างสม่ำเสมอเพื่อให้ดินมีความชื้นสม่ำเสมอ โดยเฉพาะในช่วงแรกของการงอกและช่วงที่หัวกำลังเจริญเติบโต
- การพรวนดินและกำจัดวัชพืช: พรวนดินเบา ๆ รอบโคนต้น และกำจัดวัชพืชอย่างสม่ำเสมอ
- การถอนแยก: เมื่อต้นกล้ามีใบจริง 2-3 ใบ ให้ถอนแยกต้นที่อ่อนแอหรือขึ้นถี่เกินไป เหลือระยะห่างตามที่กำหนด
- การให้ปุ๋ย: โดยทั่วไปหัวไชเท้าไม่ต้องการปุ๋ยมากนัก หากดินไม่ดีอาจให้ปุ๋ยสูตรเสมอ (เช่น 15-15-15) ในปริมาณเล็กน้อยในช่วงแรกของการเจริญเติบโต ควรหลีกเลี่ยงปุ๋ยไนโตรเจนสูง เพราะจะทำให้ใบงามแต่หัวไม่โต
- การพูนโคน (Optional): อาจพูนดินกลบส่วนหัวที่โผล่พ้นดินเล็กน้อย เพื่อป้องกันไม่ให้โดนแสงแดดโดยตรง ซึ่งอาจทำให้หัวมีรสขม
-
การเก็บเกี่ยว
- หัวไชเท้าเป็นพืชที่เจริญเติบโตเร็ว สามารถเก็บเกี่ยวได้ประมาณ 45-60 วัน หลังการเพาะเมล็ด ขึ้นอยู่กับสายพันธุ์และขนาดที่ต้องการ
- สังเกตจากขนาดของหัวไชเท้าที่ได้ตามต้องการ โดยทั่วไปจะมีความยาวประมาณ 15-20 เซนติเมตร และเส้นผ่านศูนย์กลางประมาณ 3-5 เซนติเมตร
- ใช้มือดึงที่โคนต้นเบา ๆ หรือใช้เสียมแซะดินรอบ ๆ แล้วดึงขึ้น ควรเก็บเกี่ยวเมื่อหัวยังอ่อนและไม่แตก หากปล่อยไว้นานเกินไป หัวอาจมีเนื้อแข็งและมีรสชาติเผ็ดจัด
