เมล็ดพันธุ์ ถั่วขก/ครก

เมล็ดพันธุ์ ถั่วขก/ครก 12 เมล็ด

ถั่วขก/ครก (ชื่อวิทยาศาสตร์: Canavalia ensiformis) เป็นพืชตระกูลถั่วที่มีชื่อสามัญว่า Jack Bean อยู่ในวงศ์ Fabaceae เช่นเดียวกับถั่วทั่วไป

ลักษณะเด่น

• เป็นพืชล้มลุก อายุปีเดียวหรือหลายปี

• ใบประกอบแบบ 3 แฉกคล้ายถั่วฝักยาว

• ฝักยาว หนา สีเขียว เมื่อแก่มีสีน้ำตาล

• เมล็ดใหญ่ รูปร่างคล้ายเมล็ดถั่วลิสงแบน ๆ สีขาว หรือครีม

คุณสมบัติ

• ทนแล้งดีมาก ปลูกได้ในดินหลากหลายชนิด

• เป็นพืชคลุมดิน ป้องกันวัชพืชและการพังทลายของดิน

• ตรึงไนโตรเจนในดิน ช่วยเพิ่มความอุดมสมบูรณ์

• เจริญเติบโตเร็ว โตดีแม้ในพื้นที่แห้งแล้ง

ประโยชน์ของถั่วขก/ครก

1. บำรุงดิน

   • ใช้เป็น ปุ๋ยพืชสด ไถกลบเพื่อปรับปรุงดิน

   • เพิ่มอินทรียวัตถุในดิน และช่วยตรึงไนโตรเจนตามธรรมชาติ

2. เป็นอาหารสัตว์

   • ใบและลำต้นใช้เป็นอาหารวัว ควาย แพะ แกะ

   • เมล็ดต้มสุกใช้เป็นอาหารสัตว์ได้เช่นกัน (ดิบมีสารพิษต้องผ่านความร้อนก่อน)

3. ใช้บริโภคในบางพื้นที่

   • เมล็ดที่ผ่านการต้มสุกสามารถนำมาทำอาหารพื้นบ้าน เช่น แกงถั่วขก

   • ต้องระวังสารพิษตามธรรมชาติ เช่น คานาวาลิน (Canavanine) ที่อาจเป็นอันตรายหากบริโภคดิบ

4. ใช้ในการเกษตรอินทรีย์

   • นิยมปลูกแซมสวนผลไม้ หรือไร่นา เพื่อคลุมดิน

   • ช่วยลดการใช้สารเคมี

วิธีการปลูก

1. การเตรียมแปลง

   • พรวนดินให้ร่วนซุย

   • ไม่จำเป็นต้องใช้ปุ๋ยเคมีมาก

2. การปลูก

   • ใช้เมล็ดพันธุ์ปลูกโดยตรงในหลุมปลูก

   • ระยะปลูก: 50 x 50 ซม. หรือ 1 x 1 เมตร แล้วแต่พื้นที่

   • ใช้ประมาณ 8–10 กก. ต่อไร่

3. การดูแลรักษา

   • ทนแล้ง ไม่ต้องให้น้ำบ่อย

   • ใส่ปุ๋ยอินทรีย์เพื่อเร่งการเจริญเติบโต

   • ตัดแต่งต้นหากใช้เป็นพืชคลุมดินหรือในพื้นที่แคบ

4. การเก็บเกี่ยว

   • เก็บฝักเมื่อแก่จัด มีสีน้ำตาลแห้ง

   • ตากแดดแล้วนวดเพื่อแยกเมล็ด

   • เมล็ดสามารถเก็บไว้ใช้ในฤดูกาลถัดไป หรือแปรรูปเป็นอาหารสัตว์