เมล็ดพันธุ์ นาคราช 50 เมล็ด
นาคราช (ชื่อวิทยาศาสตร์: Clerodendrum petunioides Baker) อยู่ในวงศ์ Verbenaceae (วงศ์เดียวกับผกากรองและพวงชมพู) เป็นไม้เลื้อยขนาดเล็ก ลำต้นมีขนปกคลุมเล็กน้อย ใบเป็นใบเดี่ยว ออกตรงข้ามกัน ลักษณะใบคล้ายรูปไข่หรือรูปหัวใจ ขอบใบหยักมน ดอกออกเป็นช่อตามซอกใบและปลายยอด มีสีม่วงอมชมพูสวยงาม มีกลีบเลี้ยงสีเขียวอมม่วงแดงที่ขยายใหญ่ขึ้นหลังดอกร่วง ซึ่งเป็นส่วนที่นิยมนำมาใช้ประโยชน์
คุณสมบัติ
- ลักษณะทางพฤกษศาสตร์
- เป็นไม้เลื้อยขนาดเล็ก มีขนอ่อนปกคลุม ใบเดี่ยวรูปไข่หรือรูปหัวใจ ขอบใบหยักมน ดอกสีม่วงอมชมพู กลีบเลี้ยงสีเขียวอมม่วงแดง ขยายใหญ่เมื่อดอกร่วง
- รสชาติ
- มีรสชาติขมเล็กน้อย
- สารสำคัญ
- มีรายงานการวิจัยเบื้องต้นว่ามีสารสำคัญ เช่น ฟลาโวนอยด์ (flavonoids) และสารประกอบฟีนอลิก (phenolic compounds) ซึ่งอาจมีฤทธิ์ทางเภสัชวิทยา
- การปรับตัว
- เป็นพืชที่เจริญเติบโตได้ดีในเขตร้อนชื้น ชอบดินร่วน ระบายน้ำได้ดี และแสงแดดรำไร
ประโยชน์ของนาคราช
- ใช้เป็นยาพื้นบ้าน
- ในบางท้องถิ่นมีการนำส่วนต่างๆ ของผักนาคราชมาใช้เป็นยา เช่น ใบและราก ใช้ต้มดื่มหรือบดพอกเพื่อรักษาอาการต่างๆ เช่น แก้ไข้ แก้ปวดเมื่อย แก้พิษแมลงสัตว์กัดต่อย และรักษาแผล
- ใช้เป็นอาหาร
- ยอดอ่อนและใบอ่อนของผักนาคราชสามารถนำมารับประทานเป็นผักสด หรือนำไปปรุงอาหาร เช่น แกง ผัด หรือลวกจิ้มน้ำพริก มีรสชาติขมเล็กน้อยเป็นเอกลักษณ์
- มีฤทธิ์ทางเภสัชวิทยา (จากการศึกษาเบื้องต้น)
- มีการศึกษาในหลอดทดลองพบว่าสารสกัดจากผักนาคราชอาจมีฤทธิ์ต้านอนุมูลอิสระ ต้านการอักเสบ และต้านเชื้อจุลชีพ อย่างไรก็ตาม ยังคงต้องมีการศึกษาเพิ่มเติมในระดับคลินิกเพื่อยืนยันผลและกลไกการออกฤทธิ์
- ใช้เป็นไม้ประดับ
- ดอกที่มีสีม่วงสวยงามและกลีบเลี้ยงที่ขยายใหญ่เป็นสีม่วงแดง ทำให้ผักนาคราชเป็นไม้ประดับที่น่าสนใจ
วิธีการปลูก
- การเพาะเมล็ด
- เตรียมดินร่วน ระบายน้ำได้ดี ผสมปุ๋ยหมักเล็กน้อย
- หว่านเมล็ดลงในกระถางเพาะ หรือแปลงเพาะ กลบดินบางๆ รดน้ำให้ชุ่ม
- เมื่อต้นกล้ามีใบจริง 2-3 คู่ ให้ย้ายลงกระถาง หรือแปลงปลูก
- การปักชำ เป็นวิธีที่นิยมและทำได้ง่าย
- เลือกกิ่งที่ไม่อ่อนหรือแก่จนเกินไป ยาวประมาณ 10-15 เซนติเมตร
- เด็ดใบล่างออก เหลือใบบน 2-3 ใบ
- ปักชำลงในดินร่วนที่ผสมทรายเล็กน้อย หรือวัสดุเพาะชำอื่นๆ รดน้ำให้ชุ่ม
- วางไว้ในที่ร่มรำไร เมื่อรากงอกและต้นแข็งแรงดีแล้วจึงย้ายลงกระถางหรือแปลงปลูก
- การแยกเหง้า
- หากมีต้นผักนาคราชอยู่แล้ว สามารถขุดแยกเหง้าที่มีรากติดอยู่ไปปลูกได้
-
การดูแลรักษา
- ดิน ชอบดินร่วน ระบายน้ำได้ดี
- แสงแดด เจริญเติบโตได้ดีในแสงแดดรำไร หากได้รับแสงแดดจัดโดยตรงอาจทำให้ใบไหม้ได้
- น้ำ ควรรดน้ำสม่ำเสมอ ให้ดินมีความชื้น แต่ไม่แฉะจนเกินไป
- ปุ๋ย ใส่ปุ๋ยหมักหรือปุ๋ยคอกปีละ 2-3 ครั้ง เพื่อเพิ่มความอุดมสมบูรณ์
- การค้ำยัน เนื่องจากเป็นไม้เลื้อย ควรทำค้างหรือหาหลักให้ลำต้นเลื้อยเกาะ
- การตัดแต่ง ตัดแต่งกิ่งที่แห้ง หรือกิ่งที่ไม่ต้องการออก เพื่อให้ทรงพุ่มสวยงามและกระตุ้นการแตกยอดใหม่
