เมล็ดพันธุ์ ถั่วพูยาว 8 เมล็ด
ถั่วพูยาว (ชื่อวิทยาศาสตร์: Psophocarpus tetragonolobus) เป็นสายพันธุ์ที่มีลักษณะเด่นคือ ฝักมีความยาวมากกว่า ถั่วพูทั่วไป (ซึ่งปกติยาวประมาณ 10-30 เซนติเมตร) อาจมีความยาวถึง 40-50 เซนติเมตร หรือมากกว่านั้น ขึ้นอยู่กับสายพันธุ์และสภาพแวดล้อมในการปลูก อย่างไรก็ตาม ลักษณะพื้นฐานของต้นที่เป็นเถาเลื้อย ฝักมีสันสี่เหลี่ยม และทุกส่วนที่สามารถรับประทานได้ยังคงเหมือนกับถั่วพูทั่วไป
คุณสมบัติ
- ลักษณะทางพฤกษศาสตร์
- เป็นพืชเถาเลื้อย อายุหลายปี (แต่ส่วนใหญ่นิยมปลูกเป็นพืชปีเดียว) ต้องการค้างหรือร้านเพื่อเกาะยึด
- มีระบบรากแก้วและรากแขนง
- ลำต้นเป็นเถาเลื้อย สามารถยาวได้หลายเมตร
- ใบเป็นใบประกอบ มีใบย่อย 3 ใบ รูปไข่ ปลายแหลม
- ดอกออกเป็นช่อที่ซอกใบ มีสีม่วงอ่อน ม่วงเข้ม หรือขาว
- ฝัก มีลักษณะเป็นสันสี่เหลี่ยม มีครีบเป็นแผ่นบางๆ 4 ด้าน ยาวประมาณ 10-30 เซนติเมตร สีเขียวอ่อนถึงเขียวเข้ม เมื่อแก่จะเปลี่ยนเป็นสีน้ำตาลและแตกออก
- เมล็ด มีลักษณะกลมรี สีต่างๆ กัน เช่น ขาว น้ำตาล ดำ ขึ้นอยู่กับสายพันธุ์
- หัว เป็นหัวใต้ดินคล้ายมันแกว มีเนื้อสีขาว รสหวานเล็กน้อย
- ใบอ่อนและยอดอ่อน มีลักษณะคล้ายผักบุ้ง มีรสชาติคล้ายถั่ว
- ดอก มีสีสวยงาม สามารถนำมารับประทานได้
- คุณค่าทางโภชนาการ ถั่วพูเป็นแหล่งของสารอาหารที่มีประโยชน์มากมาย:
- โปรตีนสูง โดยเฉพาะในเมล็ดและหัว
- ใยอาหารสูง ช่วยในระบบขับถ่าย
- วิตามิน วิตามินซี, วิตามินเอ, วิตามินบีต่างๆ (เช่น โฟเลต)
- แร่ธาตุ แคลเซียม, เหล็ก, โพแทสเซียม, แมกนีเซียม, ฟอสฟอรัส
- ไขมัน ในเมล็ดมีน้ำมันในปริมาณที่น่าสนใจ
- มีสารต้านอนุมูลอิสระ
ประโยชน์ของถั่วพูยาว
- ด้านอาหาร ทุกส่วนของต้นสามารถนำมารับประทานได้
- ฝักอ่อน นำมาผัด แกง ลวก จิ้มน้ำพริก ใส่ในสลัด
- ใบอ่อนและยอดอ่อน นำมาผัด ลวก หรือใส่ในแกง
- ดอก นำมาชุบแป้งทอด หรือใส่ในยำ
- หัว รับประทานสด ต้ม หรือนำไปประกอบอาหารคล้ายมันแกว
- เมล็ดแก่ นำไปต้ม คั่ว หรือบดทำแป้ง (มีโปรตีนและไขมันสูง)
- ด้านสุขภาพ
- เป็นแหล่งโปรตีนที่ดี เหมาะสำหรับผู้ที่ต้องการโปรตีนจากพืช
- ช่วยในการขับถ่าย ใยอาหารสูงช่วยป้องกันและบรรเทาอาการท้องผูก
- บำรุงกระดูกและฟัน มีแคลเซียมสูง
- บำรุงโลหิต มีธาตุเหล็ก
- เสริมสร้างภูมิคุ้มกัน มีวิตามินซี
- อาจมีฤทธิ์ต้านมะเร็ง มีสารต้านอนุมูลอิสระหลายชนิด
- ด้านการเกษตร
- เป็นพืชที่ปลูกง่าย เจริญเติบโตได้ดีในเขตร้อนชื้น
- ช่วยปรับปรุงดิน เนื่องจากเป็นพืชตระกูลถั่วที่สามารถตรึงไนโตรเจนจากอากาศลงสู่ดินได้
- เป็นแหล่งอาหารและรายได้ของเกษตรกร
วิธีการปลูก
วิธีการปลูกถั่วพูยาว ม่แตกต่างจากการปลูกถั่วพูทั่วไป แต่ อาจต้องให้ความสำคัญกับการทำค้างหรือร้านที่แข็งแรงเป็นพิเศษ เพื่อรองรับน้ำหนักของฝักที่ยาวขึ้นและมีจำนวนมากขึ้น
- การเตรียมดิน เลือกพื้นที่ปลูกที่ได้รับแสงแดดเต็มที่ ดินร่วน ระบายน้ำได้ดี มีอินทรียวัตถุสูง ไถพรวนดิน ปรับปรุงดินด้วยปุ๋ยคอกหรือปุ๋ยหมัก
- การเตรียมเมล็ด เลือกเมล็ดพันธุ์ถั่วพู (อาจเป็นสายพันธุ์ที่ให้ฝักยาวกว่าหากทราบ) แช่เมล็ดในน้ำสะอาด 6-8 ชั่วโมง
- การปลูก หยอดเมล็ดลงในหลุมลึก 2-3 ซม. ระยะห่างระหว่างหลุม 50-80 ซม. ระยะห่างระหว่างแถว 1-1.5 เมตร ทำค้างหรือร้านที่แข็งแรงและสูงพอ เพื่อให้เถาสามารถเลื้อยและรองรับฝักที่ยาวได้
- การดูแลรักษา รดน้ำสม่ำเสมอ ใส่ปุ๋ยตามความเหมาะสม พรวนดินกำจัดวัชพืช ตัดแต่งเถา ป้องกันและกำจัดศัตรูพืชและโรค
- การเก็บเกี่ยว เก็บเกี่ยวฝักอ่อนเมื่อมีขนาดตามลักษณะของสายพันธุ์ (อาจปล่อยให้ยาวกว่าถั่วพูทั่วไปเล็กน้อย) ใบอ่อน ยอดอ่อน ดอก หัว และเมล็ดแก่ เมื่อได้ขนาดและอายุที่เหมาะสม
ข้อควรจำ
- ค้างหรือร้านที่แข็งแรงและสูง เป็นสิ่งสำคัญอย่างยิ่งสำหรับการปลูกถั่วพูที่มีฝักยาว
- การดูแลรักษาที่ดีจะช่วยให้ได้ผลผลิตที่มีคุณภาพและฝักยาวตามต้องการ
