เมล็ดพันธุ์ มะตูม 12 เมล็ด
มะตูม (ชื่อวิทยาศาสตร์: Aegle marmelos) เป็นไม้ยืนต้นขนาดกลางถึงใหญ่ มีถิ่นกำเนิดในประเทศอินเดียและเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ รวมถึงประเทศไทยด้วยครับ จัดอยู่ในวงศ์ส้ม (Rutaceae)
คุณสมบัติ
- ลำต้น
- สูงประมาณ 10-15 เมตร เปลือกต้นสีเทาอ่อน แตกเป็นร่อง
- ใบ
- เป็นใบประกอบแบบมีสามใบย่อย ใบย่อยรูปไข่ ขอบใบหยักมนเล็กน้อย มีกลิ่นหอมเฉพาะตัวเมื่อขยี้
- ดอก
- ออกเป็นช่อตามซอกใบหรือปลายกิ่ง ดอกมีสีขาวหรือสีเหลืองอ่อน มีกลิ่นหอม
- ผล
- มีลักษณะกลม เปลือกแข็ง เมื่อยังอ่อนมีสีเขียว เมื่อแก่จัดจะมีสีเหลืองอมเขียวหรือสีน้ำตาลอ่อน ขนาดเส้นผ่านศูนย์กลางประมาณ 5-12 เซนติเมตร เนื้อในมีสีส้ม มีเมล็ดจำนวนมาก
- รสชาติและกลิ่น
- ผลดิบมีรสฝาด ขม และมีกลิ่นฉุน เมื่อสุกจะมีรสหวานหอม
- สารสำคัญ
- อุดมไปด้วยสารสำคัญหลายชนิด เช่น แทนนิน (Tannins), ฟลาโวนอยด์ (Flavonoids), อัลคาลอยด์ (Alkaloids), คูมาริน (Coumarins), และน้ำมันหอมระเหย
- ฤทธิ์ทางเภสัชวิทยา
- มีรายงานการศึกษาว่าสารสกัดจากส่วนต่างๆ ของมะตูมมีฤทธิ์ต้านเชื้อแบคทีเรีย ต้านเชื้อรา ต้านการอักเสบ ต้านอนุมูลอิสระ ลดระดับน้ำตาลในเลือด และช่วยในการทำงานของระบบทางเดินอาหาร
ประโยชน์ของมะตูม
- ทางยา
- ผลดิบ ช่วยบรรเทาอาการท้องเสีย บิด ท้องร่วง
- ผลสุก เป็นยาระบายอ่อนๆ ช่วยในการขับถ่าย
- เนื้อไม้และราก ใช้เป็นยาแก้ไข้ ลดความร้อน
- ใบ ใช้พอกแผล แก้อาการอักเสบ
- ยาง ใช้เป็นยาแก้ปวดฟัน
- ทางอาหาร
- ผลสุก รับประทานสด ทำน้ำมะตูม เชื่อม แยม หรือนำไปใส่ในขนมต่างๆ
- ผลอ่อน นำไปย่างหรือเผา รับประทานเป็นผัก
- ใบอ่อน ใช้รับประทานเป็นผักสดในบางท้องถิ่น
- อื่นๆ
- เนื้อไม้ ใช้ในการก่อสร้าง ทำเครื่องมือเครื่องใช้
- เปลือก ให้สีสำหรับย้อมผ้า
วิธีการปลูก
-
การปลูกมะตูมสามารถทำได้หลายวิธี
- การเพาะเมล็ด เป็นวิธีที่ง่าย แต่ต้นที่ได้อาจมีความแปรปรวนทางพันธุกรรมและใช้เวลานานกว่าจะให้ผลผลิต
- การตอนกิ่ง เป็นวิธีที่นิยม เพราะได้ต้นที่มีลักษณะเหมือนต้นแม่ และให้ผลผลิตเร็วกว่าการเพาะเมล็ด
- การทาบกิ่ง เป็นอีกวิธีที่ช่วยให้ได้ต้นที่มีลักษณะดีและแข็งแรง
- การติดตา คล้ายกับการทาบกิ่ง แต่ใช้ส่วนของตามาเชื่อมกับต้นตอ
ขั้นตอนการปลูกโดยทั่วไป
- การเตรียมดิน มะตูมชอบดินร่วน ระบายน้ำได้ดี ควรไถพรวนดินและกำจัดวัชพืช
- การเตรียมหลุมปลูก ขุดหลุมขนาดประมาณ 50x50x50 เซนติเมตร รองก้นหลุมด้วยปุ๋ยคอกหรือปุ๋ยหมัก
- การปลูก นำต้นกล้าลงปลูก กลบดินให้มิดราก ยกเว้นส่วนโคนต้น รดน้ำให้ชุ่ม
- การดูแลรักษา
- การให้น้ำ ควรรดน้ำสม่ำเสมอในช่วงแรกที่ปลูก เมื่อต้นโตแล้วสามารถให้น้ำน้อยลงได้ แต่ควรรักษาความชื้นในดิน
- การใส่ปุ๋ย ใส่ปุ๋ยคอกหรือปุ๋ยหมักปีละ 2-3 ครั้ง หรือใส่ปุ๋ยเคมีสูตรเสมอ เช่น 15-15-15 ในปริมาณที่เหมาะสม
- การกำจัดวัชพืช ควรกำจัดวัชพืชรอบโคนต้นอย่างสม่ำเสมอ
- การตัดแต่งกิ่ง ตัดแต่งกิ่งที่แห้ง เป็นโรค หรือกิ่งที่แน่นทึบเกินไป เพื่อให้ทรงพุ่มโปร่งและแสงแดดส่องถึง
- การป้องกันและกำจัดศัตรู มะตูมไม่ค่อยมีปัญหาเรื่องศัตรูและโรคมากนัก แต่ควรสังเกตและป้องกันหากพบปัญหา
