เมล็ดพันธุ์ บวบกลม

เมล็ดพันธุ์ บวบกลม 30 เมล็ด

บวบกลม (ชื่อวิทยาศาสตร์: Luffa cylindrica (L.) M.Roem.) หรือที่รู้จักกันในชื่อ บวบหอมลูกกลม หรือ บวบขาวลูกกลม เป็นพืชผักเถาเลื้อยในวงศ์ Cucurbitaceae (วงศ์แตง) ที่มีลักษณะเด่นคือ ผลมีรูปร่างกลมหรือค่อนข้างกลม แตกต่างจากบวบชนิดอื่นๆ ที่มีผลยาวเรียว

คุณสมบัติ

• ลำต้น เป็นเถาเลื้อย มีมือเกาะสำหรับยึดเหนี่ยว
• ใบ เป็นใบเดี่ยว ออกสลับ รูปฝ่ามือ มี 5-7 แฉก ขอบใบหยัก มีขนอ่อนๆ
• ดอก เป็นดอกเดี่ยวหรือดอกช่อ ออกตามซอกใบ มีทั้งดอกตัวผู้และดอกตัวเมียอยู่บนต้นเดียวกัน ดอกมีสีเหลืองสด กลีบดอก 5 กลีบ
• ผล มีลักษณะกลมหรือค่อนข้างกลม ผิวผลเรียบ สีเขียวอ่อน เมื่อแก่จัดผิวจะแข็งและเปลี่ยนเป็นสีน้ำตาล ภายในมีเมล็ดแบนสีดำจำนวนมาก และมีเส้นใยที่พัฒนาเป็นใยบวบ
• รูปร่างกลม ผลมีลักษณะกลมมน เป็นเอกลักษณ์และแตกต่างจากบวบชนิดอื่น
• รสชาติ ผลดิบมีรสชาติจืด เนื้อนุ่ม ฉ่ำน้ำ
• คุณค่าทางโภชนาการ เป็นแหล่งของวิตามินและแร่ธาตุ เช่น วิตามินเอ วิตามินซี แคลเซียม และใยอาหาร
• เติบโตง่าย เป็นพืชที่ปลูกง่าย เจริญเติบโตได้ดีในสภาพอากาศร้อนชื้น และให้ผลผลิตค่อนข้างเร็ว
• ใช้ประโยชน์ได้หลากหลาย นอกจากใช้เป็นอาหารแล้ว เมื่อแก่ยังสามารถนำมาทำเป็นใยบวบได้

ประโยชน์ของบวบกลม

1. เป็นอาหาร ผลดิบใช้เป็นผักในการประกอบอาหารได้หลากหลายเมนู เช่น ผัด แกง ต้ม หรือยัดไส้ มีเนื้อสัมผัสที่นุ่มและรสชาติจืด ทำให้เข้ากันได้ดีกับเครื่องปรุงรสต่างๆ
2. คุณค่าทางโภชนาการ เป็นแหล่งของใยอาหารที่ดี ช่วยในการขับถ่าย และมีวิตามินและแร่ธาตุที่เป็นประโยชน์ต่อร่างกาย
3. ทำใยบวบ เมื่อผลแก่จัด เปลือกจะแห้งและสามารถนำมาแปรรูปเป็นใยบวบสำหรับขัดผิว ขัดภาชนะ หรือใช้ในงานฝีมือต่างๆ ได้
4. ทางสมุนไพร ในบางท้องถิ่นมีการใช้ส่วนต่างๆ ของบวบกลมในทางสมุนไพร เช่น น้ำจากเถาและใบใช้ดื่มแก้ร้อนใน
5. ไม้ประดับ เถาและดอกสีเหลืองสดใสสามารถใช้ประดับสวนได้

วิธีการปลูก

1. การเตรียมดิน บวบกลมชอบดินร่วน ระบายน้ำได้ดี มีอินทรียวัตถุสูง ควรไถพรวนดินให้ลึกประมาณ 15-20 เซนติเมตร ตากดินทิ้งไว้ 2-3 วัน จากนั้นใส่ปุ๋ยคอกหรือปุ๋ยหมักคลุกเคล้าให้เข้ากัน ยกแปลงปลูกให้สูงประมาณ 20-30 เซนติเมตร กว้างประมาณ 1-1.5 เมตร เว้นทางเดินระหว่างแปลงประมาณ 50-80 เซนติเมตร

2. การเพาะเมล็ด

   • นำเมล็ดบวบกลมมาแช่น้ำอุ่นทิ้งไว้ประมาณ 6-8 ชั่วโมง เพื่อกระตุ้นการงอก
   • หยอดเมล็ดลงในหลุมที่เตรียมไว้ในแปลงปลูก หลุมละ 2-3 เมล็ด ลึกประมาณ 1-2 เซนติเมตร ระยะห่างระหว่างหลุมประมาณ 80-100 เซนติเมตร และระยะห่างระหว่างแถวประมาณ 1.5-2 เมตร (เนื่องจากเถาจะเลื้อยค่อนข้างกว้าง)
   • กลบดินบางๆ รดน้ำให้ชุ่ม

3. การดูแลรักษา

   • การให้น้ำ ควรรดน้ำอย่างสม่ำเสมอ โดยเฉพาะในช่วงแรกของการเจริญเติบโตและช่วงติดผล ควรรดน้ำในช่วงเช้าหรือเย็น หลีกเลี่ยงการรดน้ำโดนใบโดยตรงเพื่อป้องกันโรครา
   • การให้ปุ๋ย เมื่อต้นบวบอายุประมาณ 2-3 สัปดาห์ ให้ใส่ปุ๋ยยูเรีย (46-0-0) เล็กน้อยเพื่อบำรุงต้น จากนั้นเมื่อเริ่มออกดอกและติดผล ให้ใส่ปุ๋ยสูตรเสมอ (เช่น 15-15-15) หรือปุ๋ยที่มีโพแทสเซียมสูง เพื่อช่วยในการเจริญเติบโตของผล
   • การทำค้าง บวบกลมเป็นไม้เถาเลื้อยที่ต้องการค้างสำหรับเกาะ ควรทำค้างที่แข็งแรง เช่น ค้างไม้ไผ่ หรือตาข่ายพลาสติก เพื่อให้เถาเลื้อยและผลห้อยลงมาได้สะดวก ช่วยให้ผลมีรูปทรงสวยงามและไม่สัมผัสดิน
   • การเด็ดยอด เมื่อต้นบวบมีข้อประมาณ 7-8 ข้อ ควรเด็ดยอดทิ้ง เพื่อกระตุ้นให้แตกแขนงและให้ผลผลิตมากขึ้น
   • การผสมเกสร (หากจำเป็น) บวบกลมมักจะออกดอกตัวผู้และดอกตัวเมียแยกกัน หากการติดผลไม่ดี อาจต้องช่วยผสมเกสรด้วยมือ โดยนำเกสรจากดอกตัวผู้ไปแตะที่เกสรของดอกตัวเมียในช่วงเช้า
   • การกำจัดวัชพืช ควรกำจัดวัชพืชรอบๆ แปลงปลูกอย่างสม่ำเสมอ
   • การป้องกันและกำจัดโรคแมลง บวบกลมอาจพบปัญหาโรคราน้ำค้าง โรคใบจุด และแมลง เช่น หนอนเจาะผล แมลงหวี่ขาว ควรสังเกตอาการและป้องกันกำจัดตามความเหมาะสม

4. การเก็บเกี่ยว บวบกลมจะเริ่มให้ผลผลิตหลังจากปลูกประมาณ 60-80 วัน สามารถเก็บเกี่ยวผลดิบได้เมื่อผลมีขนาดตามต้องการ ผิวสีเขียวอ่อน และยังมีความอ่อนนุ่ม หากต้องการนำไปทำใยบวบ ให้ปล่อยให้ผลแก่จัด ผิวเปลี่ยนเป็นสีน้ำตาลและแห้ง