เมล็ดพันธุ์ พูม่วง 8 เมล็ด
พูม่วง (ชื่อวิทยาศาสตร์: Psophocarpus tetragonolobus) หรือถั่วพูม่วง มีลักษณะเด่นคือ ฝักมีสีม่วง แทนที่จะเป็นสีเขียวเหมือนถั่วพูทั่วไป สีม่วงนี้เกิดจากรงควัตถุแอนโทไซยานิน ซึ่งเป็นสารต้านอนุมูลอิสระที่มีประโยชน์ต่อสุขภาพ ถั่วพูม่วงยังคงมีลักษณะทางพฤกษศาสตร์อื่นๆ เช่นเดียวกับถั่วพูชนิดอื่นๆ คือเป็นพืชเถาเลื้อย มีฝักเป็นสันสี่เหลี่ยม และทุกส่วนของต้นสามารถรับประทานได้
คุณสมบัติ
- ลักษณะทางพฤกษศาสตร์:
- เป็นพืชเถาเลื้อย อายุหลายปี (แต่นิยมปลูกเป็นพืชปีเดียว) ต้องการค้างหรือร้าน
- มีระบบรากแก้วและรากแขนง
- ลำต้นเป็นเถาเลื้อย
- ใบเป็นใบประกอบ มีใบย่อย 3 ใบ
- ดอกออกเป็นช่อ มีสีม่วง
- ฝัก มีลักษณะเป็นสันสี่เหลี่ยม มีครีบ 4 ด้าน ยาวประมาณ 10-30 เซนติเมตร มีสีม่วง
- เมล็ด หัว ใบอ่อน ยอดอ่อน และดอก สามารถรับประทานได้เช่นเดียวกับถั่วพูเขียว
- คุณค่าทางโภชนาการ: ถั่วพูม่วงมีคุณค่าทางโภชนาการสูงเช่นเดียวกับถั่วพูเขียว โดยเป็นแหล่งของ:
- โปรตีนสูง
- ใยอาหารสูง
- วิตามิน: วิตามินซี, วิตามินเอ, วิตามินบีต่างๆ (เช่น โฟเลต)
- แร่ธาตุ: แคลเซียม, เหล็ก, โพแทสเซียม, แมกนีเซียม, ฟอสฟอรัส
- สารต้านอนุมูลอิสระ: มีสารแอนโทไซยานินสูง ซึ่งเป็นสารต้านอนุมูลอิสระที่มีประโยชน์ต่อสุขภาพมากกว่าถั่วพูเขียว
- รสชาติและเนื้อสัมผัส: รสชาติและเนื้อสัมผัสของส่วนต่างๆ ของถั่วพูม่วงจะคล้ายกับถั่วพูเขียว
ประโยชน์ของพูม่วง
- ด้านอาหาร: ทุกส่วนของต้นสามารถนำมารับประทานได้:
- ฝักอ่อน: นำมาผัด แกง ลวก จิ้มน้ำพริก ใส่ในสลัด
- ใบอ่อนและยอดอ่อน: นำมาผัด ลวก หรือใส่ในแกง
- ดอก: นำมาชุบแป้งทอด หรือใส่ในยำ
- หัว: รับประทานสด ต้ม หรือนำไปประกอบอาหารคล้ายมันแกว
- เมล็ดแก่: นำไปต้ม คั่ว หรือบดทำแป้ง (มีโปรตีนและไขมันสูง)
- ด้านสุขภาพ:
- เป็นแหล่งโปรตีนที่ดี: เหมาะสำหรับผู้ที่ต้องการโปรตีนจากพืช
- ช่วยในการขับถ่าย: ใยอาหารสูงช่วยป้องกันและบรรเทาอาการท้องผูก
- บำรุงกระดูกและฟัน: มีแคลเซียมสูง
- บำรุงโลหิต: มีธาตุเหล็ก
- เสริมสร้างภูมิคุ้มกัน: มีวิตามินซี
- มีสารต้านอนุมูลอิสระสูง: ช่วยลดความเสี่ยงของโรคเรื้อรังต่างๆ และอาจมีประโยชน์อื่นๆ ต่อสุขภาพ
- ด้านการเกษตร: ปลูกง่าย ช่วยบำรุงดิน และเป็นแหล่งอาหารและรายได้
วิธีการปลูก
วิธีการปลูกถั่วพูม่วงไม่แตกต่างจากการปลูกถั่วพูเขียว:
- การเตรียมดิน: เลือกพื้นที่ปลูกที่ได้รับแสงแดดเต็มที่ ดินร่วน ระบายน้ำได้ดี มีอินทรียวัตถุสูง ไถพรวนดิน ปรับปรุงดินด้วยปุ๋ยคอกหรือปุ๋ยหมัก
- การเตรียมเมล็ด: เลือกเมล็ดพันธุ์ถั่วพูม่วงที่มีคุณภาพดี แช่เมล็ดในน้ำสะอาด 6-8 ชั่วโมง
- การปลูก: หยอดเมล็ดลงในหลุมลึก 2-3 ซม. ระยะห่างระหว่างหลุม 50-80 ซม. ระยะห่างระหว่างแถว 1-1.5 เมตร ทำค้างหรือร้านที่แข็งแรงเมื่อต้นเริ่มเลื้อย
- การดูแลรักษา: รดน้ำสม่ำเสมอ ใส่ปุ๋ยตามความเหมาะสม พรวนดินกำจัดวัชพืช ตัดแต่งเถา ป้องกันและกำจัดศัตรูพืชและโรค
- การเก็บเกี่ยว: เก็บเกี่ยวฝักอ่อน ใบอ่อน ยอดอ่อน ดอก หัว และเมล็ดแก่ เมื่อได้ขนาดและอายุที่เหมาะสม
ข้อควรจำ:
- การทำค้างที่แข็งแรงเป็นสิ่งสำคัญสำหรับการเจริญเติบโตและผลผลิตที่ดี
- การดูแลรักษาที่ดีจะช่วยให้ได้ผลผลิตที่มีคุณภาพและสีสันสวยงาม